استريليزاسيون چيست؟
استريليزاسيون عبارت است از استفاده از روش های فيزيكی و شيميايی جهت تخريب و درهم ريختن ساختار كليه ميكروب ها از جمله ميكروب هاي بسيار مقاوم داراي اندوسپور.
مطابق استاندارد بين المللي ( EN 556 ) منظور از استريليزاسيون رسيدن به سطح خاصي از ايمني است كه اصطلاحاً SAL ناميده مي شود. مطابق تعريف SAL بايد حداكثر CFU 10^-6 بر واحد سطح باشد، بدين ترتيب به منظور اطمينان از اثرات يك روش استريليزاسيون لازم است كه محلولي از 6-^10 اندوسپورخشك شده باكتري ها را تحت فرآيند استريليزاسيون قرار داد. چنانچه شانس زنده ماندن هر اندوسپور تقريباً يك ميليونيم يا كمتر باشد بر صحت عملكرد مهر تاييد زده مي شود.
روش استریل اتیلن اکساید
اتیلن اکساید با فرمول شیمیایی CH2CH2
گازی بیرنگ ،قابل اشتعال و محلول در آب است که در 1956 برای اولین بار در بیمارستان به عنوان استریل کننده مورد استفاده قرار گرفت. این ماده در حالت طبیعی به صورت گاز بیرنگ و قابل اشتعال بوده و در دمای پایین به شکل مایع با بوی مطبوع است. این گاز به وسیله تر کیب با پروتئین سلولی میکروارگانیسم ها، آن ها را غیر فعال می سازد و در این خصوص عوامل دیگری دخالت دارند که شامل: غلظت گاز که از 450 – 1200 میلی گرم در لیتر متفاوت است.
روش استریل اتوکلاو بخار
استریلیزاسیون با بخار آب (اتو کلاوبخار تحت فشار)
از بین روش های موجود برای استریلیزاسیون،گرمای مرطوب به شکل بخار اشباع شده تحت فشار پر کاربردترین و قابل اطمینان ترین روش است.استریلیزاسیون با بخار غیر سمی، ارزان قیمت،سریعا میکروب کش و اسپوروسیدال است. و نفوذ بسیار خوبی هم دارد. استریلیزاسیون با بخار همانند سایر روش ها محدودیت هایی دارد. اثرات زنگ زدگی و خورندگی بر روی ابزار فلزی به خصوص وسایل دندانپزشکی، خمیر شدن پودر ها و تخریب برخی ژل ها و روغن ها کاهش توانایی انتقال نور در لارنگوسکوپ ها و افزایش زمان رقت شدن خمیر ها و گچ های قالب گیری از جمله اثراتی است که کاربرد بخار آب را برای استریلیزاسیون محدود می نماید.
استریل به روش پلاسما
پلاسما چهارمین حالت ماده است. حالت های معمول عبارتند از : جامد، مایع، گاز و پلاسما
پلاسما با واردکردن انرژی به گاز حاصل می شود و مولکول های گاز را به رادیکال های آزاد تبدیل می کند. در دمای 80 محدودیت های روش استریلیزاسیون سنتی نظیر اتیلن اکساید و بخار، محققین را بر آن داشت تا روش جایگزین را برای این دو روش طراحی کنند. نتیجه روش خاص استریل با فناوری پلاسما در دمای پایین توسط پراکسیدهیدروژن شد. فناوری پلاسما از بخار پراکسید هیدروژن و گاز پلاسما در دمای محیط برای استریل کردن ابزار های پزشکی بدون باقیمانده هر گونه مواد سمی کار می کند. روش پلاسما برای ابزار هائی که نسبت به گرما و بخار آب و در رطوبت ، حساس هستند بسیار مناسب است.